Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία, που μας αναγκάζει να κάνουμε τεράστιες θυσίες προκειμένου να σώσουμε τη χώρα, που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Θυσίες που περιορίζουν κατά πολύ τις οικονομικές δυνατότητες των πολιτών αλλά και του κράτους, και επομένως περιορίζουν και τις ενέργειες και τις δράσεις που, ως εκπρόσωποι της πολιτείας, όλοι θα θέλαμε να αναλάβουμε προκειμένου να βελτιώσουμε τη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών. Θυσίες, όμως, που τελικά θα μας βγάλουν από την δίνη της κρίσης και θα μας ξαναβάλουν στο δρόμο της ανάκαμψης.
Στην εξαιρετικά δύσκολη περίοδο που διανύουμε, βασική προτεραιότητα όλων μας αποτελεί, και πρέπει να αποτελεί, η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η κυβέρνηση έχει ήδη προβεί σε μια σειρά μέτρων και νομοθετημάτων που ως στόχο έχουν την στήριξη των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι ο θεσμός της κοινωνικής οικονομίας.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, η κυβέρνηση προχωρά στην αναδιοργάνωση του συστήματος κοινωνικής φροντίδας, προκειμένου αφενός να αναβαθμίσει τις προσφερόμενες υπηρεσίες, κι αφετέρου να κάνει το σύστημα πιο αποτελεσματικό μέσω της ταχύτερης διεκπεραίωσης των διαδικασιών, της καλύτερης αξιοποίησης του προσωπικού και των διαθέσιμων πόρων, και της μείωσης της γραφειοκρατίας.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την συγχώνευση διαφόρων δημοσίων φορέων πρόνοιας που υπάγονται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αποδεικνύοντας έτσι στην πράξη ότι υπάρχει τρόπος να προσφέρει το σύστημα κοινωνικής φροντίδας βελτιωμένες υπηρεσίες χωρίς να συνοδεύονται αυτές από αύξηση του κόστους για το κράτος. Στην παρούσα, άλλωστε, συγκυρία, οποιαδήποτε αύξηση των δαπανών είναι απαγορευτική. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι παύουμε να αναζητούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις ώστε οι πολίτες να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
Η λύση, λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση, είναι η διοικητική και οικονομική ένωση των προνοιακών μονάδων, που θα συμβάλλει στην πιο οργανωμένη και αποτελεσματική λειτουργία του υπάρχοντος προσωπικού, και την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων των μονάδων αυτών. Με την συγχώνευση των υφιστάμενων 94 μονάδων της χώρας και τη μείωση του αριθμού τους στο μισό, επιτυγχάνεται η ένωσή τους σε θέματα που αποτελούσαν σκοπέλους για την αδιάλειπτη λειτουργία τους και αύξαναν τα κόστη:
Πρώτον, οι εργαζόμενοι αξιοποιούνται ορθολογικά και αποτελεσματικά, περιορίζονται οι ανισότητες σε αριθμό προσωπικού μεταξύ των μονάδων, και εξομαλύνεται η διαδικασία μετακινήσεων του προσωπικού, που σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκαμπτη εξαιτίας της γραφειοκρατίας. Όταν, λοιπόν, παρατηρείται πλεονάζον προσωπικό σε μία μονάδα και αυξημένες ανάγκες ή σοβαρές ελλείψεις σε κάποια άλλη, η απόσπαση ή μετάταξη του εργαζομένου θα είναι πολύ πιο εύκολη και γρήγορη.
Δεύτερον, οι μονάδες κοινωνικής φροντίδας θα διασυνδέονται με τις μονάδες υγείας του ΕΣΥ σε λειτουργικό και επιστημονικό επίπεδο, με στόχο την διαμόρφωση μιας πλήρους κλίμακας υπηρεσιών, με ενιαία δομή και φιλοσοφία. Αυτό σημαίνει παροχή αποτελεσματικότερων υπηρεσιών για τους πολίτες, με μειωμένο κόστος.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο νόμου δημιουργεί ένα σύγχρονο σύστημα αποκατάστασης σε ολόκληρη την επικράτεια, όπου θα εφαρμόζονται οι πιο σύγχρονες και ποιοτικές τεχνικές διάγνωσης, νοσηλείας και θεραπείας με χρήση και των νέων τεχνολογιών.
Επιπλέον, ρυθμίζονται και ζητήματα που αποτελούσαν στρεβλώσεις ετών στο χώρο της υγείας, όπως η κάλυψη κενών θέσεων αγροτικών ιατρών και η ‘τεχνητή’ πλήρωση θέσεων ιατρών στα νοσοκομεία της περιφέρειας. Αφενός μεν για τα ιατρεία υπαίθρου, που πολλές φορές έμεναν χωρίς γιατρό από την ημερομηνία προκήρυξης της θέσης μέχρι την έλευση του νέου ιατρού, τώρα προβλέπεται παράταση της υπηρέτησης του προηγούμενου γιατρού έως και δώδεκα μήνες, καθώς και δυνατότητα κάλυψης της θέσης από άλλο γιατρό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για πολλές περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα, ειδικά σε Νομούς όπως η περιφέρειά μου, η Καρδίτσα, με απομακρυσμένα ορεινά χωριά που η απουσία γιατρού μπορεί να έχει πραγματικά καταστροφικές συνέπειες για τους κατοίκους. Για τα δε νοσοκομεία της περιφέρειας, γιατροί που είτε δεν αποδέχονται τον διορισμό τους σε θέση του ΕΣΥ είτε παραιτούνται της θέσης πριν παρέλθουν δύο έτη, δεν θα έχουν δικαίωμα υποβολής νέας υποψηφιότητας για 5 χρόνια, δίνεται δηλαδή ισχυρό αντικίνητρο σε όσους προκαλούν κωλύματα στο σύστημα.
Τα πλεονεκτήματα και οι νέες ρυθμίσεις που φέρνει το νομοσχέδιο είναι πολλές, επιτρέψτε μου όμως, κύριε Υπουργέ, να σταθώ σε ένα σημείο που απασχολεί συμπολίτες μας. Μιλάω για τον θεσμό των Κέντρων Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, των ΚΕΚΥΚΑμεΑ, που με το νομοσχέδιο συγχωνεύονται με τις μονάδες υγείας.
Τα ΚΕΚΥKΑμεΑ ιδρύθηκαν στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας, αποτέλεσαν βασικό άξονα του συστήματος, και κατεξοχήν Μονάδα Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων και αναγκών των ατόμων με όλες τις κατηγορίες αναπηρίας αποτέλεσε βασικό τους στόχο, ενώ αποτελούσαν και σημείο αναφοράς για τα ΑμεΑ της Περιφέρειας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους, καθώς τους εξασφάλιζε την ισότιμη αντιμετώπισή τους.
Με την κατάργησή τους και την υπαγωγή τους σε όμορες νοσηλευτικές μονάδες, ως Κέντρα Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης, δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της παροχής υπηρεσιών αποκατάστασης στα ΑμεΑ, καθώς τα νυν ΚΕΚΥΚΑμεΑ δεν διαθέτουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή για να παρέχουν υπηρεσίες αποκατάστασης. Ρόλος των ΚΕΚΥΚΑμεΑ είναι να καλύπτουν ανάγκες στους τομείς της εκπαίδευσης, της κοινωνικής υποστήριξης και της κατάρτισης των ΑμεΑ, και γι’ αυτό η μεταχείρισή τους από την πολιτεία θα πρέπει να στοχεύσει όχι μόνο στη φυσική και ιατρική αποκατάσταση των ασθενών, αλλά και στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ και την ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή της χώρας.
Από την εμπειρία που έχω από το τοπικό παράρτημα της περιφέρειάς μου, όπου γίνεται εξαιρετική δουλειά από το προσωπικό του Κέντρου – το διοικητικό, το νοσηλευτικό και ιδιαίτερα το επιστημονικό προσωπικό – θεωρώ ότι η κατάργηση της αυτονομίας του ΚΕΚΥΚΑμεΑ Καρδίτσας, και η μετατροπή της μοναδικής αυτής μονάδας για όλες τις αναπηρίες σε μονάδα αποκατάστασης, θα δημιουργήσει πρόβλημα. Νομίζω ότι θα πρέπει να το δούμε προσεκτικά αυτό, κ. Υπουργέ, για να μην εγκαταλείψουμε στην τύχη τους τα άτομα με αναπηρία της περιφέρειας. Θα πρέπει να εξεταστούν οι τρόποι διατήρησης της αυτονομίας των υπηρεσιών κοινωνικής αποκατάστασης και ψυχοκοινωνικής στήριξης στις παρεχόμενες υπηρεσίες των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ, και να μην μετατραπούν σε Μονάδες Αποκατάστασης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό, το οποίο έχουμε υποχρέωση να προστατεύουμε πρώτα απ’ όλα, ανεξάρτητα από τις όποιες οικονομικές συνθήκες βιώνουμε ως χώρα αυτήν την στιγμή. Με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας γίνεται ένα πολύ σημαντικό βήμα για τον εξορθολογισμό των δομών, τη μείωση των δαπανών και, το σημαντικότερο, την παροχή υπηρεσιών με ποιότητα, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για τους πολίτες σε αυτήν την δύσκολη οικονομική συγκυρία.
Στην εξαιρετικά δύσκολη περίοδο που διανύουμε, βασική προτεραιότητα όλων μας αποτελεί, και πρέπει να αποτελεί, η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η κυβέρνηση έχει ήδη προβεί σε μια σειρά μέτρων και νομοθετημάτων που ως στόχο έχουν την στήριξη των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι ο θεσμός της κοινωνικής οικονομίας.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, η κυβέρνηση προχωρά στην αναδιοργάνωση του συστήματος κοινωνικής φροντίδας, προκειμένου αφενός να αναβαθμίσει τις προσφερόμενες υπηρεσίες, κι αφετέρου να κάνει το σύστημα πιο αποτελεσματικό μέσω της ταχύτερης διεκπεραίωσης των διαδικασιών, της καλύτερης αξιοποίησης του προσωπικού και των διαθέσιμων πόρων, και της μείωσης της γραφειοκρατίας.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την συγχώνευση διαφόρων δημοσίων φορέων πρόνοιας που υπάγονται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αποδεικνύοντας έτσι στην πράξη ότι υπάρχει τρόπος να προσφέρει το σύστημα κοινωνικής φροντίδας βελτιωμένες υπηρεσίες χωρίς να συνοδεύονται αυτές από αύξηση του κόστους για το κράτος. Στην παρούσα, άλλωστε, συγκυρία, οποιαδήποτε αύξηση των δαπανών είναι απαγορευτική. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι παύουμε να αναζητούμε τις καλύτερες δυνατές λύσεις ώστε οι πολίτες να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
Η λύση, λοιπόν, στην προκειμένη περίπτωση, είναι η διοικητική και οικονομική ένωση των προνοιακών μονάδων, που θα συμβάλλει στην πιο οργανωμένη και αποτελεσματική λειτουργία του υπάρχοντος προσωπικού, και την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων των μονάδων αυτών. Με την συγχώνευση των υφιστάμενων 94 μονάδων της χώρας και τη μείωση του αριθμού τους στο μισό, επιτυγχάνεται η ένωσή τους σε θέματα που αποτελούσαν σκοπέλους για την αδιάλειπτη λειτουργία τους και αύξαναν τα κόστη:
Πρώτον, οι εργαζόμενοι αξιοποιούνται ορθολογικά και αποτελεσματικά, περιορίζονται οι ανισότητες σε αριθμό προσωπικού μεταξύ των μονάδων, και εξομαλύνεται η διαδικασία μετακινήσεων του προσωπικού, που σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκαμπτη εξαιτίας της γραφειοκρατίας. Όταν, λοιπόν, παρατηρείται πλεονάζον προσωπικό σε μία μονάδα και αυξημένες ανάγκες ή σοβαρές ελλείψεις σε κάποια άλλη, η απόσπαση ή μετάταξη του εργαζομένου θα είναι πολύ πιο εύκολη και γρήγορη.
Δεύτερον, οι μονάδες κοινωνικής φροντίδας θα διασυνδέονται με τις μονάδες υγείας του ΕΣΥ σε λειτουργικό και επιστημονικό επίπεδο, με στόχο την διαμόρφωση μιας πλήρους κλίμακας υπηρεσιών, με ενιαία δομή και φιλοσοφία. Αυτό σημαίνει παροχή αποτελεσματικότερων υπηρεσιών για τους πολίτες, με μειωμένο κόστος.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο νόμου δημιουργεί ένα σύγχρονο σύστημα αποκατάστασης σε ολόκληρη την επικράτεια, όπου θα εφαρμόζονται οι πιο σύγχρονες και ποιοτικές τεχνικές διάγνωσης, νοσηλείας και θεραπείας με χρήση και των νέων τεχνολογιών.
Επιπλέον, ρυθμίζονται και ζητήματα που αποτελούσαν στρεβλώσεις ετών στο χώρο της υγείας, όπως η κάλυψη κενών θέσεων αγροτικών ιατρών και η ‘τεχνητή’ πλήρωση θέσεων ιατρών στα νοσοκομεία της περιφέρειας. Αφενός μεν για τα ιατρεία υπαίθρου, που πολλές φορές έμεναν χωρίς γιατρό από την ημερομηνία προκήρυξης της θέσης μέχρι την έλευση του νέου ιατρού, τώρα προβλέπεται παράταση της υπηρέτησης του προηγούμενου γιατρού έως και δώδεκα μήνες, καθώς και δυνατότητα κάλυψης της θέσης από άλλο γιατρό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για πολλές περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα, ειδικά σε Νομούς όπως η περιφέρειά μου, η Καρδίτσα, με απομακρυσμένα ορεινά χωριά που η απουσία γιατρού μπορεί να έχει πραγματικά καταστροφικές συνέπειες για τους κατοίκους. Για τα δε νοσοκομεία της περιφέρειας, γιατροί που είτε δεν αποδέχονται τον διορισμό τους σε θέση του ΕΣΥ είτε παραιτούνται της θέσης πριν παρέλθουν δύο έτη, δεν θα έχουν δικαίωμα υποβολής νέας υποψηφιότητας για 5 χρόνια, δίνεται δηλαδή ισχυρό αντικίνητρο σε όσους προκαλούν κωλύματα στο σύστημα.
Τα πλεονεκτήματα και οι νέες ρυθμίσεις που φέρνει το νομοσχέδιο είναι πολλές, επιτρέψτε μου όμως, κύριε Υπουργέ, να σταθώ σε ένα σημείο που απασχολεί συμπολίτες μας. Μιλάω για τον θεσμό των Κέντρων Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, των ΚΕΚΥΚΑμεΑ, που με το νομοσχέδιο συγχωνεύονται με τις μονάδες υγείας.
Τα ΚΕΚΥKΑμεΑ ιδρύθηκαν στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας, αποτέλεσαν βασικό άξονα του συστήματος, και κατεξοχήν Μονάδα Πρωτοβάθμιας Κοινωνικής Φροντίδας. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων και αναγκών των ατόμων με όλες τις κατηγορίες αναπηρίας αποτέλεσε βασικό τους στόχο, ενώ αποτελούσαν και σημείο αναφοράς για τα ΑμεΑ της Περιφέρειας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους, καθώς τους εξασφάλιζε την ισότιμη αντιμετώπισή τους.
Με την κατάργησή τους και την υπαγωγή τους σε όμορες νοσηλευτικές μονάδες, ως Κέντρα Φυσικής και Ιατρικής Αποκατάστασης, δεν επιτυγχάνεται ο στόχος της παροχής υπηρεσιών αποκατάστασης στα ΑμεΑ, καθώς τα νυν ΚΕΚΥΚΑμεΑ δεν διαθέτουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή για να παρέχουν υπηρεσίες αποκατάστασης. Ρόλος των ΚΕΚΥΚΑμεΑ είναι να καλύπτουν ανάγκες στους τομείς της εκπαίδευσης, της κοινωνικής υποστήριξης και της κατάρτισης των ΑμεΑ, και γι’ αυτό η μεταχείρισή τους από την πολιτεία θα πρέπει να στοχεύσει όχι μόνο στη φυσική και ιατρική αποκατάσταση των ασθενών, αλλά και στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ και την ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή της χώρας.
Από την εμπειρία που έχω από το τοπικό παράρτημα της περιφέρειάς μου, όπου γίνεται εξαιρετική δουλειά από το προσωπικό του Κέντρου – το διοικητικό, το νοσηλευτικό και ιδιαίτερα το επιστημονικό προσωπικό – θεωρώ ότι η κατάργηση της αυτονομίας του ΚΕΚΥΚΑμεΑ Καρδίτσας, και η μετατροπή της μοναδικής αυτής μονάδας για όλες τις αναπηρίες σε μονάδα αποκατάστασης, θα δημιουργήσει πρόβλημα. Νομίζω ότι θα πρέπει να το δούμε προσεκτικά αυτό, κ. Υπουργέ, για να μην εγκαταλείψουμε στην τύχη τους τα άτομα με αναπηρία της περιφέρειας. Θα πρέπει να εξεταστούν οι τρόποι διατήρησης της αυτονομίας των υπηρεσιών κοινωνικής αποκατάστασης και ψυχοκοινωνικής στήριξης στις παρεχόμενες υπηρεσίες των ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ, και να μην μετατραπούν σε Μονάδες Αποκατάστασης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό, το οποίο έχουμε υποχρέωση να προστατεύουμε πρώτα απ’ όλα, ανεξάρτητα από τις όποιες οικονομικές συνθήκες βιώνουμε ως χώρα αυτήν την στιγμή. Με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας γίνεται ένα πολύ σημαντικό βήμα για τον εξορθολογισμό των δομών, τη μείωση των δαπανών και, το σημαντικότερο, την παροχή υπηρεσιών με ποιότητα, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για τους πολίτες σε αυτήν την δύσκολη οικονομική συγκυρία.