Διδάγματα από την Αίγυπτο

Του Νίκου Κοτζιά

Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο μας έδειξαν ότι:Η ζωή έχει μεγαλύτερη τόλμη και φαντασία από χίλιες αναλύσεις και ασφαλώς από ένα εκατομμύριο δημοσκοπήσεις. Ότι φαίνεται σταθερό, συμπαγές και ισχυρό μπορεί να ανατραπεί μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα. Αυτό ας το θυμούνται όσοι τα έχουν «βρει» στη χώρα μας με τις σημερινές αθλιότητες.Δεύτερον, αποδείχτηκε ότι οι ΗΠΑ μπορεί να παραμένουν η ισχυρότερη χώρα του κόσμου, αλλά δεν μπορούν να κάνουν «εφ’ όλης της γραμμής ότι θέλουν». Αναγκάστηκαν να διαχειριστούν πολλαπλά διλήμματα, το κυριότερο εκ των οποίων ήταν πώς αφενός να επηρεάσουν στο δυνατό βαθμό τις εξελίξεις, ώστε να μην την «ξαναπάθουν» όπως στο Ιράν, αφετέρου, όμως, να μην λάβουν τα αυταρχικά αραβικά καθεστώτα, το σήμα ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπει τους συμμάχους της.Τρίτο, επιβεβαιώθηκε η αρχή ότι η δημοκρατία και η επανάσταση δεν παραγγέλλονται, δεν εισάγονται, δεν εξάγονται, αλλά είναι αποτέλεσμα των ίδιων των κινητοποιήσεων των λαϊκών δυνάμεων, Αυθόρμητων και μη.Τέταρτο, ότι κατά τη μετάβαση από αυταρχικά καθεστώτα σε δημοκρατικά το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι μόνο η ανατροπή τους, αλλά και η διασφάλιση ότι αυτό που θα ακολουθήσει δεν θα καταλήξει ούτε σε στρατιωτική δικτατορία, ούτε σε θεοκρατικισμό.Πέμπτο, η Αίγυπτος επιβεβαίωσε τον ιστορικό της ρόλο ως η «Μεγάλη Αραβική» χώρα. Η χώρα από όπου αναπτύχθηκαν οι τέχνες και οι τεχνικές στον αραβικό κόσμο. Που έβγαλε τους μεγάλους διανοητές, τον κινηματογράφο, τους σπουδαίους συνθέτες και τραγουδίστριες της Μέσης Ανατολής, που γέννησε πάντα το καινούργιο σε αυτόν τον χώρο. Από τον αραβικό σοσιαλισμό μέχρι και τον αραβικό εθνικισμό. Η οποία, όμως, βρέθηκε για τρεις δεκαετίες στην άκρη των εξελίξεων του αραβικού κόσμου. Σήμερα όλα δείχνουν ότι επανακάμπτει. Όντας η μεγαλύτερη αραβική χώρα με 85 εκατομμύρια πληθυσμό από τους συνολικά 350.000.000 Άραβες.Έκτο, υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι η Αίγυπτος έχει μια ιστορική ευκαιρία να μετασχηματιστεί με δικές της δυνάμεις. Επιβεβαιώθηκε δε, ότι είναι η χώρα που θέτει τα ζωτικά ζητήματα του σύγχρονου αραβικού κόσμου, του αυτοπροσδιορισμού του έναντι της δυτικής ηγεμονίας και της διασφάλισης της αραβικής ταυτότητας και αξιοπρέπειας. Χωρίς αυτή η τελευταία να προσδιορίζεται απαραίτητα με όρους ισλαμισμού. Η αντίσταση στη Δύση, αλλά και η πιο δημιουργική αφομοίωση του «Δυτικού» ανάμεσα στους Άραβες θεμελιώνει τον ιδιαίτερο ρόλο της. Σε αυτό τη βοηθά η σταθερότητα στην ιστορική της συνέχεια και η κληρονομιά του μεγάλου πολιτισμού που διαμορφώθηκε στα εδάφη της.Έβδομο, σε αντίθεση από όσα διηγείται το τουρκικό λόμπι στη Δύση, η Τουρκία ούτε είναι ούτε μπορεί να γίνει το πρότυπο για την Αίγυπτο. Οι Τούρκοι ισλαμιστές δεν προώθησαν την κοσμικότητα και την δημοκρατία όπως υποτίθεται ότι θα κάνουν ακόμα και οι Αιγύπτιοι ισλαμιστές, αλλά εκλέχτηκαν σε συνθήκες ήδη κοσμικότητας στην Τουρκία και σε πλαίσια λειτουργίας μιας αυταρχικής δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, όμως, και στην Αίγυπτο δεν μπορεί να υπάρξει μετάβαση προς την δημοκρατία χωρίς την νομιμοποιημένη ενσωμάτωση των ισλαμιστών.Όγδοο, απαιτείται μεγάλη προσοχή από την ελληνική εξωτερική πολιτική για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις που θα έχουν άμεσα, αλλά και μακρόχρονα οι αλλαγές στην Αίγυπτο, που σίγουρα δεν τις έχουμε δει ακόμα στην ουσιαστική τους έκταση. Αυτή η παρατήρησή αφορά ζητήματα όπως είναι η ΑΟΖ, οι σχέσεις της με τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο, την Τουρκία και το Ιράν, καθώς, βέβαια και με το Ισραήλ.Τέλος, ένατο, οι εξελίξεις στην Αίγυπτο, αποκάλυψαν το πόσο λίγο σοσιαλιστική, αλλά και δημοκρατική είναι η αντίληψη που έχει η Σοσιαλιστική Διεθνής σε τέτοιου είδους ζητήματα στις σημερινές συνθήκες. Το γεγονός ότι το κόμμα του Μουμπάρακ ήταν μέχρι την τελευταία στιγμή μέλος της, δείχνει πώς ο κυνισμός έχει προ πολλού υποκαταστήσει στις γραμμές της την κοινωνική αλληλεγγύη και αλλαγή των κοινωνιών και του κόσμου συνολικά.

 πηγη epirusgate