ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Ο οικονομολόγος Δ. Καζάκης

O Δημήτρης Καζάκης είναι οικονομολόγος-αναλυτής με επαγγελματική διαδρομή σε επιχειρήσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αρθρογραφεί σε τακτική βάση στην εφημερίδα Ποντίκι, στο περιοδικό Hellenic Nexus και στην ιστοσελίδα inprecor.gr. 

Έχει επίσης καίριο ρόλο στη συγκρότηση της πρωτοβουλίας Σεισάχθεια. 

"Η πρωτοβουλία για την συγκρότηση μετώπου για τη σωτηρία του λαού και την αναγέννηση της χώρας με την επωνυμία Σεισάχθεια, ιδρύθηκε στις 17 Οκτωβρίου του 2010 μέσα από μια σύσκεψη ανεξάρτητων κινήσεων, επιτροπών και αγωνιστών στον κινηματογράφο Ααβόρα. Αντικείμενο αυτής της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών και ο συντονισμός σε πανελλαδική κλίμακα δραστηριοτήτων και τοπικών κινήσεων και πρωτοβουλιών με κύριο άξονα τη μη αναγνώριση του χρέους και την άρνηση πληρωμής του στους δανειστές εδώ και τώρα, ώστε να σταματήσει ο φόρος αίματος τον οποίο καταβάλλουν η χώρα και ο λαός στους διεθνείς τοκογλύφους και κερδοσκόπους.

Η πάλη για τη μη αναγνώριση του χρέους συνδέεται με την πάλη για:

- Την έξοδο από τη ζώνη του ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος,

- Την εθνικοποίηση των μεγάλων τραπεζών με στόχο τον έλεγχο της οικονομίας και της κίνησης των κεφαλαίων,

- Την ανάδειξη του κράτους σε βασικό μοχλό της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης,

- Την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας που θα στηρίζεται στις ανάγκες και στο εισόδημα των εργαζομένων,

- Την απαλλαγή της χώρας από τα δεσμά που της έχουν επιβληθεί.

Στην βάση αυτή συγκροτήθηκε η πρωτοβουλία Σεισάχθεια που έχει σαν βασικό στόχο να συμβάλει στο μέτρο των δυνάμεών της στη δημιουργία ενός Παλλαϊκού Μετώπου στην βάση των παραπάνω αιτημάτων. Στην προσπάθεια αυτή η Σεισάχθεια βοηθά στη συγκρότηση τοπικών επιτροπών σε χώρους εργασίας και κατοικίας με σκοπό την προώθηση και την πάλη πάνω στη βάση των κεντρικών διεκδικήσεων της πρωτοβουλίας. Μέχρι σήμερα έχουν συγκροτηθεί 12 τέτοιες επιτροπές σε περιοχές της Αθήνας και πάνω από 20 σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Κάθε επιτροπή είναι πλήρως αυτοκέφαλη και έχει ως βασικό καθήκον την πολύ πλατιά ενημέρωση και την οργάνωση όλων για τις μικρές και μεγάλες μάχες που έχουμε όλοι μπροστά μας μέχρι την ανατροπή του σύγχρονου καθεστώτος κατοχής. Στην πρωτοβουλία και τις τοπικές επιτροπές εντάσσεται ελεύθερα όποιος θέλει, ανεξάρτητα ιδεολογικών και πολιτικών αντιλήψεων. Με άλλα λόγια η πρωτοβουλία διέπεται από καθαρώς ΕΑΜικά χαρακτηριστικά και υπερβαίνει τους ιδεολογικούς διαχωρισμούς δεξιάς-αριστεράς, θέτοντας τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους σύγχρονους δωσίλογους και τους συνεργούς τους σε δεξιά και αριστερά, από τη μια και από την άλλη, στις δυνάμεις που μάχονται στ’ αλήθεια και στην πράξη για την ανατροπή του καθεστώτος κατοχής. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει μόνο την καταγγελία του υπάρχοντος χωρίς να συνοδευτεί από τα συγκεκριμένα αιτήματα τα οποία συγκροτούν την πρωτοβουλία. Με αυτή την έννοια η πρωτοβουλία δέχεται στους κόλπους της τους πάντες με μόνο μία προαπαίτηση: την συνειδητή στράτευση στους βασικού στόχους της, χωρίς να χρειάζεται πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων, ή δήλωση αποκήρυξης της αλλοτινής τους διαδρομής."

Ακολουθεί, το κείμενο της συνέντευξης:

•        "Παρέμβαση":  Κύριε Καζάκη,  η κρίση στην Ευρώπη εμφανίζεται ως κρίση χρέους των κρατών της Ευρώπης. Η παροχή νέων δανείων λύνει ή παρατείνει το πρόβλημα με μεταφορά στις επόμενες γενιές;

Δ. Καζάκης: Η κρίση χρέους των κρατών της Ε.Ε. και ιδιαίτερα της ευρωζώνης δεν είναι προϊόν μιας κακής δημοσιονομικής πολιτικής. Ούτε προϊόν των κρατικών ελλειμμάτων. Μην ξεχνάμε ότι την τελευταία δεκαετία, την δεκαετία του ευρώ, είχε αναχθεί σε θρησκευτικό πιστεύω ο σχεδόν ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, ο χαμηλός πληθωρισμός και ο αντίστοιχα χαμηλός δανεισμός. Τίποτε από όλα αυτά δεν επιτεύχθηκε, γιατί; Διότι η οικονομία δεν υπακούει σε άνωθεν διαταγές και υποδείξεις, ούτε μπορούν όλες οι εθνικές οικονομίες να μπουν στο ίδιο καλούπι πολιτικής. Όσο περισσότερο επιχειρούσαν αυτά τα χρόνια να φορέσουν με τη βία ένα κοινό νόμισμα και μια ενιαία πολιτική σε όλα τα κράτη, τόσο περισσότερο η οικονομία εξεγειρόταν διογκώνοντας τα ελλείμματα στην παραγωγή, στο ισοζύγιο, στο κράτος. Κι όσο περισσότερο γινόταν αυτό, τόσο η Γερμανία αξιοποιούσε το τεράστιο παραγωγικό δυναμικό της για να προσαρτήσει την εσωτερική αγορά των κρατών-μελών και άλλο τόσο οι τράπεζες κερδοσκοπούσαν πουλώντας δάνεια σε ιδιώτες και κράτη για να καλυφθούν οι αυξανόμενες τρύπες σε οικονομίες και προϋπολογισμούς. Έτσι φτάσαμε σήμερα στο σημείο να έχουμε μια Γερμανία με εμπορικά πλεονάσματα που αντιστοιχούν – λίγο ως πολύ – στα τεράστια εξωτερικά ελλείμματα σχεδόν όλων των άλλων οικονομιών της ευρωζώνης, αλλά και τράπεζες με κυριολεκτικά τερατώδες μέγεθος. Σήμερα οι τράπεζες στην ευρωζώνη έχουν ενεργητικά 3 με 4 φορές μεγαλύτερα από το συνολικό ΑΕΠ όλων των κρατών-μελών. Οι τράπεζες και όχι τα κράτη είναι σήμερα ο συλλογικός εκφραστής της οικονομίας της ευρωζώνης. Βασικός μοχλός της υπερδιόγκωσης των τραπεζών ήταν το κοινό νόμισμα και η ελευθερία κίνησης του κεφαλαίου που επέτρεψε σ’ αυτές να συγκεντρώσουν στα ταμεία τους την ρευστότητα ολόκληρης της ευρωζώνης και να την αποδώσουν πίσω στην οικονομία με την μορφή δανείων. Όμως, για να μπορούν οι πολύ μεγάλες Γερμανικές και άλλες επιχειρήσεις, όπως και κυρίως οι τράπεζες να αναπτύσσονται, πρέπει το σύνολο των κρατών και των ιδιωτών να βυθίζεται στα ελλείμματα και στα χρέη. Αυτό το «μοντέλο» πνέει σήμερα τα λοίσθια και αποτελεί το βασικό υπόστρωμα της κρίσης χρέους που βιώνει η ευρωζώνη.

• "Παρέμβαση": Πώς επιχειρούν τα όργανα της ευρωζώνης και της ΕΕ να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση;

Δ. Καζάκης: Ακολουθώντας την πεπατημένη. Από την αρχή της κρίσης διαπίστωσαν ότι πάνω από το 50% των ενεργητικών των μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών της ευρωζώνης, σχεδόν 17 τρις ευρώ, είναι χαρτιά χωρίς αξία, χωρίς αντίκρισμα στην αγορά και δάνεια που δεν μπορούσαν πια να εξυπηρετηθούν. Το κόστος αυτής της χασούρας έπρεπε να φορτωθεί στα κράτη και διαμέσου αυτών στους λαούς της ευρωζώνης. Αυτό και γίνεται σήμερα με τις πολιτικές λιτότητας. Όμως δεν τους αρκεί αυτό. Για να γίνουν επενδύσεις, να επανεκκινήσει η οικονομία, χρειάζεται οι τράπεζες να αρχίσουν ξανά να δανείζουν. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξουν κράτη και ιδιώτες που μπορούν να δανειστούν χωρίς να κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν. Κι εδώ βρίσκεται το αδιέξοδο. Όσο περισσότερα μέτρα άγριας λιτότητας και περικοπών παίρνουν τόσο περισσότερο οι χώρες βυθίζονται σε μια χρόνια ύφεση, που από τα πράγματα σημαίνει μεγαλύτερα ελλείμματα στην παραγωγή και την οικονομία. Άρα μεγαλύτερες ανάγκες δανεισμού από κράτη και οικονομίες που βρίσκονται ήδη στο χείλος της χρεοκοπίας. Για να βγουν από τον φαύλο κύκλο επιχειρούν τώρα να δυναμώσουν τον από τα πάνω διοικητικό έλεγχο της οικονομίας. Κι έτσι εκεί που το παλιό Σύμφωνο Σταθερότητας όχι μόνο απέτυχε, αλλά λειτούργησε και ως καταλύτης της κρίσης, τώρα επιχειρούν να προωθήσουν την «οικονομική διακυβέρνηση», δηλαδή την ακόμη πιο αυστηρή, ανελαστική επιβολή των ίδιων πολιτικών που δημιούργησαν το αδιέξοδο. Έτσι φτάσανε στο σημείο να ζητάνε την τιμωρούν με εξοντωτικές ποινές και ρήτρες όποιου κράτους τολμά να συντάξει το δικό του προϋπολογισμό χωρίς να ενσωματώνει τις υποδείξεις των οργάνων της ζώνης. Η ίδια η δημοσιονομική κυριαρχία των κρατών-μελών καταργείται σε όλα τα επίπεδα. Είναι ποτέ δυνατό μια τέτοια λύση να έχει καλό αποτέλεσμα για τις οικονομίες και τους λαούς, ιδίως των πιο αδύναμων χωρών της ευρωζώνης;

• "Παρέμβαση": Γιατί μέχρι τώρα δεν έχουμε δει ένα μηχανισμό πανευρωπαϊκής λύσης που θα προστατεύει τα κράτη – μέλη από την «κερδοσκοπία» των αγορών αλλά και θα δημιουργεί το πλαίσιο για την ανάπτυξη;

Δ. Καζάκης: Γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αυτός ο μηχανισμός «πανευρωπαϊκής λύσης» θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Θα κάνει ακόμη πιο δύσκολη, έως ακατόρθωτη την ανάκαμψη ακόμη και των ισχυρών οικονομιών της ευρωζώνης, ενώ θα απειλεί να τις συμπαρασύρει στον όλεθρο της χρεοκοπίας. Ο μηχανισμός αυτός ήταν και παραμένει απαίτηση πρώτα και κύρια των πιο κερδοσκοπικών της αγοράς. Κι αυτό για έναν πολύ απλό λόγο. Σε ένα περιβάλλον εξαιρετικής αστάθειας και υψηλού ρίσκου για έναν επενδυτή στην αγορά ομολόγων, τι θα αποζητούσε αυτός με όλο του το είναι; Να έρθουν οι πιο μεγάλες οικονομίες και τα πιο ισχυρά κράτη να εγγυηθούν ακόμη και τις πιο επικίνδυνες τοποθετήσεις τους σε χαρτιά σαν της Ελλάδας και των άλλων χωρών υπό χρεοκοπία. Πώς μπορεί να το κατορθώσει αυτό; Με το να δημιουργηθεί ένας πανευρωπαϊκός μηχανισμός διαχείρισης πτωχεύσεων. Αν παρατηρήσουμε τις κινήσεις της αγοράς όλο αυτό το διάστημα, θα διαπιστώσουμε ότι πιέζει διαρκώς προς αυτή την κατεύθυνση εκτινάσσοντας τα επιτόκια και τα spread κάθε φορά που οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα στη δημιουργία αυτού του μηχανισμού. Για παράδειγμα, από τις αρχές του 2010, ίσως και νωρίτερα, πολλοί γνωστοί κερδοσκόποι των αγορών, όπως είναι ο Τζόρτζ Σόρος είχαν τοποθετηθεί υπέρ του ευρωομολόγου. Τότε για τις αρχές της ευρωζώνης, ειδικά για τη Γερμανία και τη Γαλλία, ήταν κάτι το ανήκουστο. Σήμερα, μετά από αφόρητες πιέσεις των αγορών, συζητούν τις λεπτομέρειες έκδοσής του. Κι ο λόγος είναι απλός: Η έκδοση κοινού ομολόγου για όλες τις χώρες της ευρωζώνης είναι η πραγματοποίηση της πιο τρελής φαντασίωσης των πιο κερδοσκοπικών κύκλων της διεθνούς αγοράς. Είναι κάτι στο οποίο έχουν επενδύσει από την αρχή της κρίσης.

Πρώτα και κύρια γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν τα κεφάλαια που έχουν τοποθετήσει ακόμη και στα κρατικά ομόλογα χρέους εκείνων των χωρών που απειλούνται άμεσα με πτώχευση, όπως π.χ. είναι η Ελλάδα.

Δεύτερο, τους δίνεται η ευκαιρία να ανοιχτούν με ασφάλεια στην αγορά ομολόγων της ευρωζώνης και να μετατρέψουν τη «διάσωση» των υπό πτώχευση χωρών σε τεράστια ευκαιρία για εκ του ασφαλούς κερδοσκοπία.

Τρίτο, μπορούν να κερδοσκοπήσουν με επιτόκια υψηλότερα από αυτά που δανείζεται σήμερα η Γερμανία, η οποία μαζί με τη Γαλλία εκδίδουν τον μεγαλύτερο όγκο ομολόγων στην ευρωζώνη.

Τέταρτο, με το ευρωομόλογο αποκτούν όλα τα πλεονεκτήματα που έχει κάθε τυπικός δανειστής. Δεν θα έχουν πια να κάνουν απευθείας με κράτη, τα οποία προστατεύονται έναντι των δανειστών τους με ασυλία λόγω άσκησης εθνικής κυριαρχίας. Δεν χρειάζεται ούτε καν να μπλέξουν με τις εθνικές νομοθεσίες. Χάρις στα υπερεθνικά και υπερκρατικά όργανα της ευρωζώνης οι δανειστές μπορούν να αισθάνονται σίγουροι ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να τους σηκώσει κεφάλι. Είναι στο απόλυτο έλεός τους.

Γι’ αυτό και προσωπικά που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση που υπάρχουν σήμερα αριστερές, προοδευτικές και γενικά αντιμνημονιακές δυνάμεις, οι οποίες χειροκροτούν το ευρωομόλογο και τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό. Αν δεν συμβαίνει κάτι άλλο πολύ βρόμικο, σίγουρα έχουν χάσει τα μυαλά τους μέσα στα ιδεολογήματα περί «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Άλλωστε θα πρέπει να έχουμε καθαρό ότι αυτό που συμβαίνει στην ευρωζώνη δεν οφείλεται σε επιδρομή κερδοσκόπων της αγοράς. Οι κερδοσκόποι είναι σαν τις ύαινες. Ορμούν εκεί όπου υπάρχει ήδη κουφάρι. Και το κουφάρι της ευρωζώνης δημιουργήθηκε από το κοινό νόμισμα και τις κοινές πολιτικές που διόγκωσαν σε βαθμό απίστευτου παρασιτισμού τις τράπεζες και γενικά τις αγορές κεφαλαίου. Κι επειδή, όπως έχουν ορθά επισημάνει πολλοί αναλυτές διεθνώς, η κρίση αυτή έχει πολλά κοινά με την κρίση του 1929, τότε η μόνη λύση είναι να κάνουμε ότι έκαναν και τότε: εγκατέλειψαν τις λογικές του κοινού παγκόσμιου χρήματος (τον χρυσό κανόνα) και εθνικοποίησαν τις πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης. Τότε το έκαναν κάτω από το βάρος των απανωτών χρεοκοπιών και της ανόδου των εργατικών και λαϊκών αγώνων. Μόνο με την επαναφορά του πεδίου αναφοράς πρωταρχικά στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας υπάρχει η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί και η σημερινή κρίση, ιδίως προς όφελος των λαών και των εργαζομένων.

 πηγη e-parembasi