Η κατάθεση και ψήφιση του νέου «Μνημονίου» στη Βουλή ή του
λεγόμενου «Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος» 2013-16, μαζί και του Κρατικού
Προϋπολογισμού 2013, συνεπάγονται άκρως αρνητικές συνέπειες στους
έλληνες εργαζόμενους και στην οικονομία, καθώς στον αγροτικό τομέα
και τον κόσμο της υπαίθρου. Οι συνέπειες θα είναι άμεσες και έμμεσες,
βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες, σε παλιούς και νέους αγρότες, άνδρες
και γυναίκες, αγρότες αποκλειστικής ή εποχιακής απασχόλησης.
Εξοντωτικές περικοπές εισοδήματος πάνω από 1 δις €
Σύμφωνα με τις επιλογές του «Μεσοπρόθεσμου» προβλέπονται:
α) περικοπές αγροτικών συντάξεων με κατάργηση των δώρων στις
κύριες συντάξεις του ΟΓΑ. Το συνολικό ποσό της μείωσης ανέρχεται σε 673
εκατ. € το 2013 και 717 εκατ. € ως το 2016. Ταυτόχρονα αυξάνονται τα όρια
συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια ανδρών και γυναικών από 65 σε 67 χρόνια
που αφορά και τους αγρότες.
β) αυξάνονται οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψης των
ασφαλισμένων στον ΟΓΑ (90 εκατ. το 2013), ενώ ταυτόχρονα περικόπτονται
δαπάνες φαρμακευτικής περίθαλψης των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης
μαζί και του ΟΓΑ, κατά 390 εκατ. το 2013, και συνολικά 800 εκατ, ως 2016.
γ) περικόπτονται οι επιστροφές φόρων στους αγρότες. Ο συντελεστής
επιστροφής ΦΠΑ από 11% μειώνεται στο 6%, ενώ για τις πωλήσεις αγροτικών
προϊόντων από τους αγρότες (ιδιόκτητο κατάστημα, λαϊκές αγορές, εξαγωγές),
ο συντελεστής από 5% γίνεται 3%. Επίσης μειώνεται η επιδότηση του ειδικού
φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο ντίζελ. Ο ειδικός φόρος αυξάνεται από
21 σε 66 ευρώ το χιλιόλιτρο, ενώ το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 130 εκατ
το 2013. Επίσης μειώνονται οι δαπάνες για τα ειδικά προγράμματα γεωργίας
ύψους 25 εκατ. για το 2013, ενώ αυξάνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης
καπνού που αφορά και αγρότες.
δ) γίνονται περικοπές στις εκπτώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών
προσώπων συμπεριλαμβανομένων των αγροτών (φορολογία από τα 5.000 €),
όπως επίσης και περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα (παιδιών, κά),
ε) τέλος οι κατώτατες μικτές αμοιβές των εργαζόμενων τόσο γενικά
όσο στον αγροτικό τομέα, διαμορφώνονται σε χαμηλότερα επίπεδα (για τους
άνω των 25 ετών στα 586 € το μήνα ή 26 € την ημέρα, ενώ για τους κάτω
των 25 ετών σε 510 € το μήνα ή 23 € την ημέρα), κά.
Κόστος, τιμές, συρρίκνωση παραγωγής
Εκτός από τις άμεσες περικοπές εισοδήματος, στα πλαίσια του
νέου «Μνημονίου» ή του λεγόμενου «Μεσοπρόθεσμου», συνεχίζουν τη
δράση τους χρόνιες αιτίες που οδηγούν σε συρρίκνωση αγροτικής παραγωγής
και αντίστοιχα αγροτικού εισοδήματος και απασχόλησης. Ειδικότερα η αύξηση
του κόστους παραγωγής (ζωοτροφές, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, καύσιμα,
κά), σε συνδυασμό με τη δράση διαφόρων καρτέλ (κρέατος, γάλακτος, κλπ),
διαιωνίζει το τεράστιο άνοιγμα «ψαλίδας» τιμών μεταξύ παραγωγού και
καταναλωτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ζωοτροφές αυξήθηκαν τον τελευταίο
χρόνο 30% (σόγια από 41 λεπτά/κιλό πέρυσι σε 70 λεπτά/κιλό φέτος, το
κριθάρι από 18 λεπτά σε 30 λεπτά το κιλό, κοκ) κάνοντας προβληματική την
επιβίωση χιλιάδων κτηνοτρόφων. Από την άλλη οι λαϊκοί καταναλωτές λόγω
ακρίβειας και οικονομικής στενότητας μειώνουν τις αγορές προϊόντων (η αξία
του «μέσου καλαθιού» προϊόντων από 65 € το 2010 μειώθηκε σε 50 € στις
αρχές του 2012).! Συνολικά εξ’ αιτίας της ασκούμενης πολιτικής έχουμε
μείωση της αγροτικής παραγωγής και του αγροτικού εισοδήματος. Εκτιμάται
(ΠΑΣΕΓΕΣ) ότι το 2012 η μείωση παραγωγής θα φθάσει 30%, ενώ σύμφωνα
με στοιχεία της Eurostat το αγροτικό εισόδημα το 2011 μειώθηκε κατά 18%,
ενώ το ύψος του ήταν 78% σε σχέση με το 2005. Από την άλλη η μείωση
των «εισοδηματικών ενισχύσεων» (επιδοτήσεων) στα πλαίσια της ΚΑΠ
επιτείνει τη μείωση του (οι ενισχύσεις προς τους μικρούς αγρότες έχουν
σχεδόν καταργηθεί). Τέλος η νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ, το 2013 και το
νέο «δημοσιονομικό πλαίσιο» της ΕΕ για την περίοδο 2014-20, με τις
προβλεπόμενες περικοπές αγροτικών κονδυλίων, θα επιδεινώσουν στο εγγύς
μέλλον το πρόβλημα.
Αγροτική ανάπτυξη…. «τα ψεύτικα τα λόγια το μεγάλα»!
Η συρρίκνωση της παραγωγής οδηγεί μοιραία σε μείωση της
αυτάρκειας αγροτικών προϊόντων, σε αύξηση των εισαγωγών και αντίστοιχα
της διατροφικής εξάρτησης. Σε σύνολο 40 περίπου βασικών προϊόντων,
ο βαθμός αυτάρκειας μειώθηκε το 2011 κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και
διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 91,5% περίπου. Ωστόσο σε ορισμένα
είδη ήταν πολύ χαμηλότερη, πχ. πατάτες 82%, λεμόνια 60%, όσπρια 45%,
σιτάρι 33% και ζάχαρη μόλις 14% (από 77 χιλ.τόνους 2010 μειώθηκε σε
38 χιλ.τόνους 2011) ενώ πριν δέκα χρόνια υπήρχε αυτάρκεια.! Αντίστοιχα
στα «κτηνοτροφικά-αλιεία», ο βαθμός αυτάρκειας ήταν κατά μέσο όρο 76%,
ενώ στο αγελαδινό γάλα 58% στο κρέας 30% (χοιρινό 35% και βοδινό
28%), πράγμα που οδηγεί σε μεγάλες εισαγωγές κτηνοτροφικών και αύξηση
συνολικά του εμπορικού ελλείμματος στα 1,1 δις € (κτηνοτροφικά 695 εκατ.
και φυτικά 430 εκατ. €).
Από την άλλη το μόνιμο «ρεφραίν» κυβέρνησης (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ)
και «τρόϊκας» (ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ) είναι ότι η λιτότητα θα φέρει ανάπτυξη, παρ’ ότι
στην πράξη παρατηρούμε ……υποανάπτυξη.! Ενδεικτικό της αποεπένδυσης
στον αγροτικό τομέα είναι η πλήρης αποτελμάτωση του αγροτικού ΕΣΠΑ
2007-13. Χαρακτηριστικό τα αδιέξοδα 7.700 επενδυτικών σχεδίων βελτίωσης,
η αξιολόγηση των οποίων βρίσκεται ακόμα στο αρχικό στάδιο, ενώ μηδενική
ήταν η απορρόφηση το προγράμματος μεταποίησης και εμπορίας αγροτικών
προϊόντων. Επίσης μεγάλα αδιέξοδα αντιμετωπίζουν οι αγρότες από την
έλλειψη ρευστότητας (κεφάλαιο κίνησης) για αγορά αγροτικών εφοδίων και
για καλλιεργητικά δάνεια. Με την σκανδαλώδη ιδιωτικοποίηση της ΑΤΕ υπέρ
της Πειραιώς, το πρόβλημα θα οξυνθεί, ενώ μεγάλο μέρος της αγροτικής
γης που έχει υποθηκευτεί στην ΑΤΕ κινδυνεύει να περάσει με συνοπτικές
διαδικασίες σε ιδιώτες τραπεζίτες, αφαιρώντας από τους παραγωγούς
έναν από τους βασικότερους όρους ύπαρξης τους, τη γη. Η περίπτωση
ιδιωτικοποίησης της εταιρίας «Δωδώνη» αποκαλύπτει μια άλλη πλευρά
του «πλιάτσικου» της δημόσιας περιουσίας.
Υπάρχει εναλλακτική πολιτική;
Μπροστά στους έλληνες αγρότες και γενικά στους εργαζόμενους
της χώρας, τίθεται ως όρος επιβίωσης η ανατροπή του «Μνημονίου» και
διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, καθώς η προστασία της
αγοραστικής δύναμης των λαϊκών στρωμάτων, η παραγωγική ανασυγκρότηση
της χώρας, η αύξηση της απασχόλησης, η δικαιότερη αναδιανομή του
εισοδήματος, η δημοσιοποίηση των τραπεζών, κά. Στον αγροτικό τομέα
χρειάζεται εφαρμογή πολιτικής «αυτοδυναμίας τροφίμων» που θα κινείται
στον αντίποδα των κυρίαρχων πολιτικών σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Οι
κυριότεροι άξονες αυτής της πολιτικής είναι επεξεργασία εθνικού
προγράμματος βιώσιμης αγροτικής ανάπτυξης, αναδιοργάνωσης και
δημοκρατική λειτουργία των φορέων άσκησης αγροτικής πολιτικής,
αναδιάρθρωση καλλιεργειών και αύξηση γεωργικής απασχόλησης, καθορισμός
τιμών που θα υπολογίζουν το κόστος παραγωγής, θα διασφαλίζουν τον κόπο
του αγρότη, καθώς προστασία των καταναλωτών από τη δράση των καρτέλ,
πολιτική ασφάλειας και ποιοτικός έλεγχος τροφίμων, προστασία σπόρων και
βιοποικιλότητας, ανάπτυξη κτηνοτροφίας και προστασία της παράκτιας
αλιείας, δασοπροστασία ορθή διαχείριση υδατικών πόρων, αγροτουρισμός,
εξυγίανση και ανάπτυξη συνεταιρισμών, οριζόντια μέτρα στήριξης
μικρομεσαίων αγροτών, κά. Η προώθηση των παραπάνω είναι κατ’ αρχήν
υπόθεση των αγροτών και συνολικά του λαϊκού κινήματος που έχει άμεσο
στόχο την ανατροπή του Μνημονίου και ανάδειξη αριστερής κυβέρνησης που
θα ανοίξει ελπιδοφόρους ορίζοντες στην ελληνική κοινωνία.